- Definicja Przyczyny
- Konsekwencje
- Strategie Prewencyjne
- Produkty służące zapobieganiu ryzyka
- Literatura
Skażenia Substancjami Chemicznymi - Konsekwencje
| Skutki skażenia substancjami chemicznymi uzależnione są od typu stosowanego leku. Z tego względu, zasadne jest rozróżnienie między skażeniem toksycznym i nietoksycznym. | |
| Skażenie nietoksyczne Ekspozycja na leki nietoksyczne takie, jak niektóre antybiotyki, również niesie za sobą pewne konsekwencje; wykazano, że wywoływała zapalenie skóry [Gielen and Goossens 2001] i nadwrażliwość [AFS 2005], co może skutkować obniżeniem wydajności pracy. | |
| Skażenie toksyczne 1. Ostre objawy Charakterystyki leków stanowią podstawowe żródło informacji na temat ich niepożądanych działań, dlatego też należy regularnie sie do nich odwoływać. Twierdzi się, na przykład, że stosowanie leku Paclitaxel powoduje ostre objawy obejmujące nudności, łysienie i bradykardie [Paclitaxel SmPC 2010]. Badania wykazują znaczący wzrost występowania podobnych ostrych symptomów zarówno wśród osób z grup kontrolnych, jak i pacjentów leczonych środkami antyneoplastycznymi (np. biegunka, podrażnienie gardła, wysypki skórne) [McDiarmid et al.1988, Valanis et al. 1993a]. Jednak podstawowym ostrym objawem jest mutagenność. Badania wykryły różnorodne czynniki mutagenności takie, jak wymiana chromatyd siostrzanych lub aberracje chromosomowe [Falck et al. 1979, Sarto et al. 1990]. Ponieważ poekspozycyjna mutagenność chromosomalna jest z natury stochastyczna [Health Counsel 1994], to nawet jedna mała cząsteczka może wywołać mutacje. Z tego względu, władze regulacyjne nie określają wartości progowych, poniżej których ekspozycja byłaby akceptowalna. | |
| |
| 2. Przewlekłe objawy Rakotwórczość Podczas gdy mutagenność jest sama w sobie ostrym działaniem niepożądanym, to dodatkowo może prowadzić do rozwoju przewlekłych chorób nowotworowych. Wykazane powiązanie pomiędzy ekspozycją na duże dawki leków cytotoksycznych i występowaniem wtórnych nowotworów złośliwych, spowodowało zaklasyfikowanie wielu środków antyneoplastycznych przez Miedzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC) do grupy 1 związków chemicznych (rakotwórcze dla ludzi). Stochastyczny charakter działania rakotwórczego powoduje, że nawet niewielkie dawki, jak np. te wykryte podczas skażenia, stanowią zagrożenie. Badania stwierdzające istnienie takiej zależności są niekiedy podważane pod kątem statystycznym, ze względu na niską częstość występowania nowotworów w danej populacji i ograniczone liczby osób poddanych badaniom. Nie mniej jednak, Sessink wyliczył, że teoretyczne ryzyko zachorowania na białaczkę przez pracownika służby zdrowia w okresie całego życia wynosi 95-475 na milion [Sessink et al. 1995]. Skov wskazuje na zwiększone ryzyko zachorowania na białaczkę i chłoniaka nie-Hodgkinowskiego wsród personelu szpitalnego [Skov et al. 1992]. | |
| Wpływ na układ rozrodczy Badania wykazują zwiekszoną częstość występowania poronień samoistnych [Selevan et al. 1985, Stücker et al. 1990, Valanis et al. 1999], jak też teratogenności [Hemminki et al. 1985]. | |
| Inne przewlekłe skutki Inne potencjalne skutki ekspozycji na toksyczne leki, według Sotaniemiego, obejmują przewlekłe uszkodzenie wątroby i zwłóknienia [Sotaniemi et al. 1983]. | |
|
Rys.1: Przyczyny skażenia substancjami chemicznymi i potencjalne skutki skażenia.
  Rys.2: Oszacowanie ewentualnych dodatkowych kosztów ponoszonych w związku z powikłaniami w wyniku skażenia substancjami chemicznymi. | Omówione poniżej czynniki kosztowe zostały podzielone na koszty ponoszone przez społeczeństwo i koszty ponoszone przez zakłady opieki zdrowotnej (patrz Rys. 2). Koszty dla szpitala Zgodnie ze standardowymi procedurami operacyjnymi stosowanymi w szpitalach oraz publikowanymi wytycznymi, pracownicy służby zdrowia narażeni na skażenie muszą dokładnie umyć skażone miejsce wodą przez dziesięć minut. W przypadku przedostania się niebezpiecznej substancji do oka, należy skonsultować się z okulistą [QuapoS 2003]. Do obniżonej wydajności należy dodać koszt środków myjących, maści, opatrunków i leków stosowanych w celu złagodzenia ostrych skutków skażenia takich, jak biegunki. Przypadki występowania zapalenia skóry i nadwrażliwości w wyniku wielokrotnej ekspozycji na leki nie były badane pod kątem powiązanych kosztów. Niemniej jednak Mälkönen stwierdził, że pracownicy służby zdrowia cierpiący na chorobę skóry związaną z wykonywaną pracą byli zmuszeni skorzystać ze zwolnienia lekarskiego (21%) lub musieli zmienić zawód (21%) [Mälkönen 2009]. Zmniejszenie wydajności personelu oraz szkolenie nowych pracowników w miejsce tych, którzy odeszli z pracy, stanowią dwa dodatkowe czynniki kosztowe, o których nie wolno zapomnieć. Innym przykładem powikłania, które prowadzi do utraty wydajności jest choroba nowotworowa. Przykładowo, w Wielkiej Brytanii, pacjentom przysługuje ustawowe zwolnienie lekarskie do 28 tygodni, w trakcie którego otrzymują zasiłek chorobowy w wysokości 79,15 £ (90 €) na dzień [Macmillan cancer support 2010]. Analogicznie, koszty ponoszone przez szpital w związku z zaburzeniami układu rozrodczego, takimi jak poronienie, dotyczą urlopu okolicznościowego (przyznawanego z powodu śmierci lub choroby w rodzinie), który przysługuje pracownikom służby zdrowia. Chociaż wymiar urlopu okolicznościowego może się znacząco różnić, to w wielu sektorach w Niemczech ustawowy minimalny urlop na okoliczność śmierci członka rodziny pierwszego stopnia pokrewieństwa wynosi 2 dni [IGBCE 2000]. Nietrudno sobie również wyobrazić, jak kosztowne konsekwencje prawne poniosą instytucje służby zdrowia w przypadku powiązania omawianych tu problemów zdrowotnych z nieodpowiednimi procedurami bezpieczeństwa panującymi w środowisku pracy. |