- Zagrożenie dla pracowników służby zdrowia
- Częstotliwość
- Choroby zakaźne
- Epidemiologia
- Koszt
- Ustawodawstwo Unii Europejskiej
- Produkty służące zapobieganiu ryzyka
- Literatura
- Wykaz terminów
- Stowarzyszenie „Prometeusze”
- Biblioteka
Zakażenia krwiopochodne - Produkty służące zapobieganiu ryzyka
Bezpieczny sprzęt - zalety
Bezpieczne urządzenie posiada z definicji rozwiązania konstrukcyjne zapobiegające zakłuciom przed, w trakcie lub po użyciu urządzenia dzięki wbudowanym elementom zabezpieczającym (52). Takie urządzenia tępią, osłaniają, bądź wciągają igłę natychmiast po jej użyciu i są dostępne jako sprzęt do iniekcji (strzykawki), urządzenia dostępu dożylnego, lancety i igły do nakłuwania żył.
Istnieją dwie kategorie bezpieczniejszych kaniul dożylnych wyposażonych w mechanizmy prewencyjne – model aktywny i model samoaktywujący się (pasywny).
1. Bezpieczne kaniule dożylne o konstrukcji aktywnej wymagają od pracowników służby zdrowia aktywacji mechanizmu zabezpieczającego po ich użyciu w celu ochrony przed przypadkowym zakłuciem. Niestety możliwe jest ich użycie z pominięciem mechanizmu zabezpieczającego. Jeżeli pracownik służby zdrowia zapomni aktywować mechanizm zabezpieczający lub mechanizm ten nie uruchomi się po wyciągnięciu igły z ciała pacjenta, istnieje wysokie ryzyko przypadkowego zakłucia i związanych z nim chorób zakaźnych.
2. Kaniule dożylne samoaktywujące się (o konstrukcji pasywnej) posiadają mechanizm zabezpieczający uruchamiający się automatycznie podczas normalnego użycia. Nie jest wymagane jakiekolwiek działanie użytkownika w celu aktywacji urządzenia zabezpieczającego. Jako że pasywny mechanizm zabezpieczający jest najczęściej integralną częścią urządzenia, pracownik służby zdrowia nie może tego mechanizmu pominąć. Nie ma możliwości zapomnienia o aktywacji mechanizmu zabezpieczającego lub uruchomienia go nieumyślnie. Użytkownik jest chroniony przed ukłuciem od początku do końca pracy z narzędziem.
Samoaktywujące się (lub pasywne) urządzenia zabezpieczające zapewniają lepszą ochronę przed przypadkowymi zakłuciami.
Porównując aktywne i pasywne elementy zabezpieczające należy uwzględnić następujące kryteria:
Ochrona przed przypadkowymi zakłuciami.
„Pasywne elementy stanowią skuteczniejszą ochronę przed zakłuciami niż urządzenia bazujące na aktywnym modelu zabezpieczającym” stwierdza Amerykańska Federacja Pracowników Sektora Publicznego (AFSCME)(53). „W szczególności każda aktywacja urządzenia zabezpieczającego, która wymaga od pracowników służby zdrowia specyficznej procedury, może być uważana za utrudnienie oraz stratę czasu i może z tego powodu nie być systematycznie uruchamiana. Ideałem pod względem bezpieczeństwa jest praca z automatycznym lub pasywnym systemem zabezpieczającym” stwierdza francuski G.E.R.ES w roku 2004 (54).
Według Krajowego Instytutu Zdrowia i Bezpieczeństwa Zawodowego (NIOSH) element zabezpieczający powinien być integralną częścią urządzenia i najlepiej nie wymagać żadnej aktywacji przez użytkownika, czyli działać w sposób pasywny.(25)
Łatwość użycia
Wybrane bezpieczne kaniule nie powinny wymagać żadnej znacznej zmiany w sposobie wkłuwania. Podczas użycia bezpiecznych kaniul o konstrukcji aktywnej pracownicy służby zdrowia często doświadczają utrudnień przy wkłuwaniu, które jest spowodowane rozmiarem i ogólną konstrukcją urządzenia. Mimo że w instrukcji obsługi producent zaleca aktywację urządzenia zabezpieczającego przed całkowitym usunięciem igły z portu kaniuli, wielu pracowników służby zdrowia całkowicie cofa igłę i aktywuje mechanizm zabezpieczający poza kaniulą. Powiększa to ryzyko przypadkowego zakłucia. Doświadczeni pracownicy służby zdrowia, którzy są przyzwyczajeni do używania kaniul dożylnych bez zabezpieczeń, mogą uważać zmianę sposobu obsługi urządzenia za utrudnienie. Niektórzy mogą nawet ocenić obsługę kaniul o konstrukcji aktywnej za tak skomplikowaną, że do skutecznej kaniulacji muszą zużyć dwóch do trzech kaniul. Rezultatem jest wydłużenie czasu kaniulacji, podwyższenie kosztów z powodu strat kaniul, nie stosowanie się do procedur i wynikające z tego zwiększone ryzyko zakłucia i dyskomfortu pacjentów.
Szkolenie personelu
W czasie gdy placówki służby zdrowia stoją w obliczu redukcji personelu, bezpieczny i przyjazny użytkownikowi sprzęt staje się coraz bardziej istotny. Redukcje personelu powodują, że pozostali pracownicy służby zdrowia pracują pod zwiększoną presją czasu. W konsekwencji istnieje zwiększone zapotrzebowanie na produkty wymagające mniej szkoleń i krótszego czasu obsługi. Nauka obsługi bezpiecznych kaniul o konstrukcji aktywnej może prowadzić do wielokrotnych prób kaniulacji, prowadzących do dyskomfortu pacjenta, frustracji użytkownika oraz zwiększonych kosztów ze względu na straty kaniul. Ponadto więcej czasu poświęca się na uzyskanie dostępu dożylnego. Można tego uniknąć stosując urządzenia zabezpieczające o konstrukcji pasywnej (samoaktywujące się). „Jako że nie ma różnicy w obsłudze konkretnej kaniuli w stosunku do standardowych kaniul, tak więc nauka obsługi bezpiecznych kaniul nie jest wymagana.”(55). Bezpieczne kaniule o konstrukcji pasywnej są podobne do konwencjonalnych kaniul pod względem charakterystyki wkłucia, długości, wyważenia i wagi. Mechanizm zabezpieczający ulega aktywacji podczas normalnego użytkowania, dlatego nie jest konieczna zmiana w sposobie obsługi. Krzywa uczenia się użytkowników (obrazująca wzrost wydajności jako wynik nabywanej wiedzy i doświadczenia) staje się krótsza, a szkolenie podczas normalnej pracy jest prostsze i skuteczniejsze.
Pasywne elementy zabezpieczające zwiększają niezawodność bezpieczeństwa i mają większy wpływ na zapobieganie zakłuciom.
Sukces bezpiecznych kaniul dożylnych
Sukces wdrożenia bezpiecznych kaniul dożylnych został stwierdzony w reporcie Epinet-u „Znaczący spadek liczby zakłuć” (10), który pokazuje, że urazy przezskórne spowodowane przez kaniule dożylne uległy znacznemu spadkowi o 55% w związku z stosowaniem bezpiecznych kaniul dożylnych.
Czy wszystkie bezpieczne kaniule dożylne są wystarczająco bezpieczne?
Mimo że stopień sukcesu wskazany w raporcie jest niezwykle wysoki, nadal jeszcze istnieje odsetek pracowników służby zdrowia, który ulega zranieniom przez ostre narzędzia. Pomimo użycia „bezpieczniejszych” ostrych narzędzi, narzędzia te są często nieprawidłowo aktywowane (51). W rzeczywistości raport Epitet-u stwierdza że 71,1% zakłuć zdarzyło się powodu braku uaktywnienia mechanizmu zabezpieczającego (10).
Ponadto 16,8% zakłuć było następstwem jedynie częściowej aktywacji, podczas gdy 12,1% osób zraniło się pomimo w pełni aktywowanego mechanizmu. W przypadkach, gdy doszło do zakłucia, 56,9% wypadków zdarzyło się przed aktywacją, 26,3% podczas aktywacji, a 16,9% po aktywacji urządzenia zabezpieczającego (10).
W prawie 90% urazów spowodowanych przez bezpieczne urządzenie, mechanizm zabezpieczający był pominięty lub aktywowany nieprawidłowo.
Dane te pokazują, że wypadki mogą się nadal zdarzać, jeśli instrukcje nie są odpowiednio przestrzegane, gdy urządzenie jest używane nieprawidłowo lub mechanizm zabezpieczający nie jest aktywowany (56). W badaniu, które oceniało stosowanie się do procedur, podczas wizyt na terenie 79 szpitali zademonstrowano wiele przypadków, w których pracownicy zostali ukłuci przez bezpieczny sprzęt. „Myśleli że narzędzie było aktywowane, a ono nie było wcale lub było aktywowane nieprawidłowo. (57)”
Może być kilka przyczyn dla których urządzenie zabezpieczające o konstrukcji aktywnej nie zostaje aktywowane. Według ankiety oceniającej powody nie uaktywnionego mechanizmu zabezpieczającego pracownicy służby zdrowia omijają mechanizm zabezpieczający ponieważ:
- nie wiedzą jak poprawnie obchodzić się z elementami urządzenia,
- uważają mechanizm za ingerencję w ich sposób obsługi urządzenia,
- nie mają czasu aktywować go podczas nagłych wypadków (58).
Tematem innego badania były przyczyny przypadkowego zakłucia pomimo używania urządzeń zabezpieczających. Głównym powodem zakłuć było to, że 90% personelu nie używało w sposób właściwy elementów zabezpieczających aktywnego urządzenia zabezpieczającego igłę (59). Zostało to potwierdzone analizą urządzeń zabezpieczających znajdujących się w pojemnikach na śmieci. W 72% odzyskanych urządzeń zabezpieczenia nie były uaktywnione (59).
W konkluzji tego badania stwierdzono „…sama edukacja nie była wystarczająca, aby zachęcić pracowników (do aktywacji urządzeń zabezpieczających). Naprawdę dobry system ochronny powinien być pasywny, tak aby nie musieli się oni martwić zmianą sposobu obsługi urządzenia” (60).
„Biorąc pod uwagę kontynuację prac nad rozwojem lepszych urządzeń zabezpieczających… należy uwzględnić więcej urządzeń o konstrukcji pasywnej” (61).
Urządzenia pasywne są lepsze od aktywnych!
Tak więc nasza odpowiedź to:
Nie każda z bezpiecznych kaniul dożylnych jest wystarczająco bezpieczna. Zastosowana bezpieczna technologia (aktywna bądź pasywna) różnych marek ma istotny wpływ na niezawodną ochronę przed zakłuciami.
Doświadczenia z USA potwierdzają:
Pasywne systemy zabezpieczające są lepsze od aktywnych i prawdopodobnie będą miały większy wpływ na prewencję zakłuć (62).
Niezawodna pasywna ochrona przed zakłuciami
Produkowane przez B. Braun Introcan Safety® i Vasofix® Safety są wyposażone w sprawdzoną technologię samoaktywującego się zacisku, który automatycznie osłania ostrze igły podczas jej cofania.
Pasywny mechanizm zabezpieczający zapewnia niezawodną ochronę przed zakłuciami i związanymi z nimi zakażeniami tylko poprzez samo użycie go zgodnie z normalną procedurą obsługi urządzenia.
Mechanizm samoaktywujący
Kiedy mechanizm zabezpieczający jest uruchomiony, zacisk natychmiast umieszcza się na ostrzu igły. Mechanizm trwale mocuje zacisk zabezpieczający na końcówce igły, zapobiegając w ten sposób zakłuciu.
Brak możliwości ominięcia zabezpieczenia Zintegrowany mechanizm zabezpieczający jest umiejscowiony w porcie kaniuli i aktywuje się automatycznie. Nie istnieje możliwość ominięcia wbudowanego mechanizmu zabezpieczającego. Eliminuje to także możliwość nieumyślnej aktywacji podczas obsługi urządzenia i zapewnia niezawodną ochronę.
Ze względu na zintegrowaną, pasywną bezpieczną technologię urządzenia firmy B Braun posiadają większość pożądanych cech urządzeń zabezpieczających igły i niezawodnie chronią pracowników służby zdrowia przed zakłuciami i związanymi z tym zakażeniami (25):
- Element zabezpieczający jest integralną częścią urządzenia
- Urządzenie działa pasywnie (nie wymaga aktywacji użytkownika)
- Użytkownik może z łatwością stwierdzić, czy element zabezpieczający został aktywowany.
- Element zabezpieczający nie może zostać dezaktywowany i zapewnia ochronę podczas utylizacji
- Urządzenie działa niezawodnie.
- Urządzenie jest praktyczne i łatwe w obsłudze.
- Urządzenie zapewnia bezpieczną i skuteczną opiekę nad pacjentem.
Introcan® Safety
Zastosowanie wyrobu: bezpieczna kaniula bez portu do żył obwodowych.
Vasofix® Safety
Zastosowanie wyrobu: bezpieczna kaniula do żył obwodowych z portem do dodatkowych wstrzyknięć.