Definicja
Termin skażenie substancjami chemicznymi oznacza niezamierzone wyeksponowanie personelu medycznego na działanie niebezpiecznych leków. | Według definicji Amerykańskiego Krajowego Instytutu Zdrowia i Bezpieczeństwa Zawodowego (NIOSH) niebezpieczny lek to każdy lek, który posiada co najmniej jedno z następujących właściwości: rakotwórczość, teratogenność, toksyczność rozwojową lub rozrodczą u ludzi, działanie toksyczne małych dawek leku na narządy u ludzi lub zwierząt, genotoksyczność, oraz nowe leki, które naśladują istniejące niebezpieczne leki pod względem struktury lub toksycznego działania [NIOSH 2004]. Wykaz niebezpiecznych leków obejmuje 136 pozycji, w tym: - Leki chemoterapeutyczne/ cytotoksyczne
- Antybiotyki/ Leki przeciwwirusowe
- Leki produkowane metodami inżynierii genetycznej
- Przeciwciała monoklonalne
- Leki genetyczne i hormonalne
- Inne produkty lecznicze
| | “Wyniki pokazują, że technicy farmaceutyczni i pielęgniarki onkologiczne eksponują swoją skóre na działanie cyklofosfamidów”. [Fransman et al. 2004] | Skażenie aerozolami
Niektóre instytucje (np. NIOSH)uznają występowanie skażenia aerozolami podczas sporządzania i podaży leków; tego typu skażenia były również opisywane w literaturze [Neal et al. 1983, NIOSH 2004, Sessink 1994]. Istnieją jednak badania, według których skażenie aerozolami nie zostało udowodnione. Zasugerowano, że jest to spowodowane stosowaniem nieodpowiednich wartości granicznych wykrywalności. [Larson et al. 2003]. |
| | | Przyczyny | | Niniejsza strona przedstawia w zarysie przyczyny skażeń substancjami chemicznymi. | | | | Kromhout i wsp. twierdzą, że dokładna przyczyna lub droga tego typu ekspozycji jest niejasna [Kromhout et al. 2000], jednak w literaturze znajdujemy odwołania do dwóch podstawowych dróg narażenia: przezskórnej [Valanis et al. 1993a, b] i aerozolowej [Kromhout et al. 2000]. | | | | Skażenie przezskórne | W wielu obszarach zaobserwowano występowanie zanieczyszczeń, które mogą prowadzić do skażenia przezskórnego, zwanego też „dotykowym”.
- powierzchnie fiolek [Mason et al. 2003],
- powierzchnie opakowań leków [Schmaus et al. 2002],
- proces przygotowywania leków, takich jak cyklofosfamidy [Fransman et al. 2004]
- oraz styczność z plynami ustrojowymi pacjentów przyjmujących cytostatyki [Fransman et al. 2004, Kromhout et al. 2000].
Obecność zanieczyszczeń w tych obszarach sugeruje, że przygotowywanie leków cytostatycznych, jak również manipulowanie fiolkami, opakowaniami leków i płynami ustrojowymi pacjentów prowadzi do skażenia. Inne przyczyny skażenia, uwzględniane przez władzę regulacyjne, takie jak NIOSH, obejmują niewystarczającą dekontaminacje wycieków, przygotowywanie zestawów do wlewów dożylnych, sporządzanie leków poza apteką szpitalną oraz niewłaściwy dobór produktów [NIOSH 2004]. | | | 
Rys. 1: Skażenie w trakcie przygotowywania zestawu infuzyjnego | | | Zagrożenia | Kontakt ze skóra podczas: - Kontaktu z powierzchnią fiolek
- Kontaktu z powierzchnią opakowań
- Kontaktu z płynami ustrojowymi pacjentów
- Rozlań/ wycieków
- Przygotowania zestawów do wlewów dożylnych
Kontakt z aerozolem podczas: - Przygotowywania leków
- Podawania leków
|
|
|
