Zakłucia - Definicja zagrożenia
Definicje Zakłucia to rany powstałe wskutek przebicia skóry ostrymi narzędziami oraz wskutek wypadków w trakcie wykonywania procedur medycznych. Wśród tych narzędzi znajdują się igły, lancety, skalpele i odłamki szkła.1, 2
Zakłucia igłami (NSI = Needlestick Injuries) definiowane są jako rany powstałe wskutek przebicia skóry przez wydrążone w środku igły, jak igły podskórne, igły do pobierania krwi, mandryny kaniul dożylnych oraz igły stosowane do łączenia ze sobą poszczególnych elementów systemu do podawania dożylnego. 1, 3, 4
Zakłucia igłami (NSI = Needlestick Injuries) definiowane są jako rany powstałe wskutek przebicia skóry przez wydrążone w środku igły, jak igły podskórne, igły do pobierania krwi, mandryny kaniul dożylnych oraz igły stosowane do łączenia ze sobą poszczególnych elementów systemu do podawania dożylnego. 1, 3, 4
Pracownicy służby zdrowia (HCW = healthcare workers) są narażeni na wysokie ryzyko zawodowej ekspozycji na krew i płyny ustrojowe (BBF = blood and body fluids). Ekspozycja taka może prowadzić do przeniesienia organizmów chorobotwórczych wywołujących infekcje oraz inne groźne konsekwencje dla ich zdrowia. 5, 6 Powszechnie występujące niebezpieczne sytuacje związane z zawodowym narażeniem na kontakt z BBF to: 5, 6, 7 
Rysunek 1: Rodzaje przedmiotów wywołujących rany przezskórne
Igły do strzykawek, mandryny kaniul dożylnych oraz igły ze skrzydełkami wywołują około 65% wszystkich zakłuć powstałych ze strony wydrążonych igieł. Przedmioty te są także kojarzone z wysokim ryzykiem, ponieważ wewnątrz tych igieł znajduje się krew. Niemal co drugie zakłucie wydrążoną igłą naraża dodatkowo pracowników służby zdrowia na ryzyko ekspozycji na krew (patrz rysunek 2). 8
Rysunek 2. Zakłucia wywołane różnymi typami wydrążonych igieł przed wdrożeniem produktów bezpiecznych. Referencje: 63 szpitale z USA uczestniczące w programie badawczym EPINet. Biorąc pod uwagę pracowników służby zdrowia najczęściej narażonych na ryzyko zakłuć stwierdzono, że najbardziej zagrożoną grupą są pielęgniarki, dla których odsetek zranień utrzymywał się na poziomie nawet do 50%. 1, 8, 9, 10
Dodatkowo lekarze i personel laboratoriów narażony był na duże ryzyko zakłuć skażonymi wydrążonymi igłami.1, 8, 9
Poza pracownikami służby zdrowia pracującymi bezpośrednio z wyrobami medycznymi, również personel sprzątający i pracownicy pralni są narażeni na niebezpieczne konsekwencje związane z zakłuciami (patrz rysunek 3). 1, 8, 9
Rysunek 3. Grupy zawodowe pracowników służby zdrowia narażone na kontakt z BBF wskutek zranień przezskórnych
- Rana przezskórna
- Kontakt z błoną śluzową
- Kontakt z nieuszkodzoną skórą
Rysunek 1: Rodzaje przedmiotów wywołujących rany przezskórne Igły do strzykawek, mandryny kaniul dożylnych oraz igły ze skrzydełkami wywołują około 65% wszystkich zakłuć powstałych ze strony wydrążonych igieł. Przedmioty te są także kojarzone z wysokim ryzykiem, ponieważ wewnątrz tych igieł znajduje się krew. Niemal co drugie zakłucie wydrążoną igłą naraża dodatkowo pracowników służby zdrowia na ryzyko ekspozycji na krew (patrz rysunek 2). 8
Rysunek 2. Zakłucia wywołane różnymi typami wydrążonych igieł przed wdrożeniem produktów bezpiecznych. Referencje: 63 szpitale z USA uczestniczące w programie badawczym EPINet. Biorąc pod uwagę pracowników służby zdrowia najczęściej narażonych na ryzyko zakłuć stwierdzono, że najbardziej zagrożoną grupą są pielęgniarki, dla których odsetek zranień utrzymywał się na poziomie nawet do 50%. 1, 8, 9, 10 Dodatkowo lekarze i personel laboratoriów narażony był na duże ryzyko zakłuć skażonymi wydrążonymi igłami.1, 8, 9
Poza pracownikami służby zdrowia pracującymi bezpośrednio z wyrobami medycznymi, również personel sprzątający i pracownicy pralni są narażeni na niebezpieczne konsekwencje związane z zakłuciami (patrz rysunek 3). 1, 8, 9
Rysunek 3. Grupy zawodowe pracowników służby zdrowia narażone na kontakt z BBF wskutek zranień przezskórnych 